Hissetmek Ne Renktir Acaba?

Fernando Pessoa’ya ait olan hissetmek ne renktir acaba sözü belki de duygular ve onları ifade etmekle ilgili en sevdiğim alıntılardan biridir. Duygular hayatımızın büyük bir kısmında bize eşlik ederler fakat kaçımız onları gerçekten iyi tanıyoruz? Şu an derin bir nefes alın ve gözlerinizi kapatın. Nasıl hissediyorsunuz? Mutluluk? Öfke? Hayal kırıklığı? Veya merak? Bunların dışında bir seçenek daha var “ne hissettiğimi bilmiyorum”. Bence hepimiz zaman zaman bu şekilde düşünüyoruz ama belki de sorun hissettiklerimizi ifade edecek kadar kelime bilgimizin olmayışıdır. Her zaman insanların hissettiklerini yaşamaları gerektiğine inanıyorum ve bunu ifade etmek tahmin edebileceğinizden çok daha fazla işe yarıyor. Psikolog Robert Plutnik’in ise bu konuyla ilgili harika bir teorisi var. Plutnik’e göre bir insan hayatı boyunca 34.000 farklı duyguyu tecrübe ediyor. Fakat genel olarak hissettiğimiz 8 temel duygu var. Bunlar; Üzüntü, Şaşkınlık, Korku, Güven, Sevinç, Beklenti, Tiksinme ve Öfke. Bu duyguların altında ise bilmemiz ve sıklıkla dile getirmemiz gereken 24 duygu bulunuyor. Plutnik bunları duygu çemberi adı altında duygunun şiddetine göre sınıflandırmış.

Peki niçin 8 temel duygu yerine 24 tanesini bilmemiz gerekiyor? Burada anahtar kelime duygunun şiddeti. Bunu ufak bir örnekle açıklamak istiyorum. A kişisinin örümcek fobisi olduğunu varsayalım. Bu kişi örümcek hakkında düşündüğü zaman, örümceği gördüğü zaman ve onunla temas ettiği zaman sizce hangi duyguları hissedecek? Duygular diyorum çünkü bu soruya verebileceğimiz cevap yalnızca korku olmayacak. Çünkü bu cevapların yalnızca biri. Soruyu tek tek inceleyelim;

Bireyin örümceği düşünmesi esnasında hissettiği duyguyu kaygı olarak isimlendirebiliriz. Duygunun şiddeti henüz başlangıç seviyesinde.

Bireyin örümcek ile karşılaşması esnasında hissettiği duygu ise hepimizin bildiği korku. Duygunun şiddeti ise yükseldi ama hala zirvede değiliz.

Son olarak fobi nesnesi ile temas edildi ve sonuç olarak hissedilen duygu dehşet. Şu an duygunun şiddeti son seviyede ve gerçekten sakinleşmemiz lazım.

İşleri daha fazla karıştırmadan sonuca gelmek istiyorum niçin hepsi için korku demedik ve farklı terimler kullandık? Cevabı aslında oldukça basit çünkü tam olarak bu şekilde hissettiniz. Niçin henüz duygu şiddetiniz yoğun değilken korktuğunuzu ve dehşete kapıldığınızı söyleyip beyninize bu komutları veresiniz? Veya dehşete düştüğünüz bir durumu kaygı olarak nitelendirip hissetmeniz gereken tepkileri yaşamayasınız? Duygular bizim kendimizi ifade etme şeklimiz. Kalbimiz pır pır attığında, ağlamaktan gözlerimiz şiştiğinde, heyecandan ayaklarımız birbirine dolandığında, o coşku anı geldiğinde çılgınca şeyler yaptığımızda, hepsinde onlar var.. Ve onlar doğru isimle anılmayı hak ediyorlar.

En başta bir soru sormuştum hissetmek ne renktir acaba? Bana göre bu renk beyaz. Tüm renklerin karışımı bu rengi verir bize tıpkı duygularımız gibi. Biz hepsiyle var oluruz. Öfke hissettiğinde birazcık kırmızı, huzurlu hissettiğinde biraz yeşile boyarsın. Ve en nihayetinde beyaz olur hissettiklerin. Ve şimdi gözlerinizi kapatın ve sorun; Hissetmek ne renktir acaba? Ve şu an ne hissediyorsun?